
Leczenie obrzęków i trudno gojących się ran
Jak tlenoterapia hiperbaryczna wpływa na urazy i obrzęki?
Na wstępie warto zaznaczyć, że choć hiperbaria jest metodą powszechnie
stosowaną wśród sportowców, to tak naprawdę może nieść korzyści każdemu,
kto doznał mniej lub bardziej poważnej kontuzji. Choć obrzęk, jaki
towarzyszy urazom wcale nie musi być duży, to jednak może okazać się
poważnym utrudnieniem w dopływie tlenu do uszkodzonych tkanek. To z kolei
może skutkować zakażeniami i komplikacjami. Zabieg w komorze
hiperbarycznej powoduje, że do organizmu przedostaje się znacznie więcej tlenu
niż normalnie. Ten jest transportowany przez krew i osocze do komórek.
Dochodzi do tak zwanego efektu Robin Hooda, czyli poprawionego przepływu
krwi w komórkach niedotlenionych. Dzięki temu tworzą się nowe naczynia
krwionośne – drogi, którymi tlen może dotrzeć do komórek. Udowodniono
także, że regularne zabiegi tlenoterapii aż ośmiokrotnie zwiększają produkcję
komórek macierzystych odpowiedzialnych za naturalny proces regeneracji.
To wraz ze stymulacją fibroblastów pozwala na przyspieszenie gojenia
i powrotu do pełnej sprawności.
U sportowców sesja w komorze hiperbarycznej powoduje szybszą regenerację
po dużym wysiłku, ale też redukuje obrzęki, wspiera leczenie urazów
mięśni, ścięgien, a nawet kości, także ma wpływ na poprawę przemiany
materii, co minimalizuje między innymi tzw. zakwasy. Dotlenione w czasie
zabiegu naczynia krwionośne obkurczają się, zmniejszając opuchliznę.
Mimo, że tlenoterapia HBOT niesie ze sobą sporo zalet, to najczęściej zaleca się
połączenie jej z kompleksowym podejściem do leczenia. Taka terapia pozwala
na osiągnięcie najlepszych efektów w najkrótszym czasie.
Tlenoterapia i jej zalety w przypadku kontuzji i urazów
Liczne badania nad zaletami terapii w komorze HBOT, ale też doświadczenia
samych pacjentów dowodzą, że jest to jedna z najszybszych
i najskuteczniejszych metod przywracających pełną sprawność nawet
po poważniejszych urazach, takich jak złamania, doznanych
nie tylko w wyniku aktywności fizycznej, ale też rozmaitych wypadków. Choć
zalety tej terapii doskonale znają sportowcy, to jednak mają one zbawienny
wpływ dla każdego, kto doznał kontuzji, złamania czy obrzęku, a nawet
poważnych, trudno gojących się ran. Wśród takich zalet znajduje się
na przykład:
redukcja obrzęków
skrócenie okresu rekonwalescencji
właściwości antybakteryjne
zdolność do szybszej odbudowy skóry
szybsza regeneracja dzięki zwiększonej produkcji komórek
macierzystych
lepsze dotlenienie organizmu
zwiększenie skuteczności podawanych leków i wzmocnienie
efektów innych terapii
Pozytywne skutki stosowania tlenoterapii hiperbarycznej zaobserwowano już
w 1995, kiedy grupa pacjentów z urazem zwichniętej kostki została poddana
terapii tego typu. Ich leczenie przebiegło o około 30% szybciej. Co więcej,
stosując tę metodę leczenia niektóre pozytywne skutki można odczuć
stosunkowo szybko, bo nawet po jednym zabiegu. Jednakże w przypadku
obrzęków i urazów potrzeba nieco więcej czasu na osiągnięcie pełnego powrotu
do zdrowia. Zwykle zaleca się przeprowadzenie serii od kilku do nawet
kilkudziesięciu codziennych zabiegów.
Tlenoterapia hiperbaryczna jest najskuteczniejszą znaną metodą leczenia
trudno gojących się ran.
Cukrzyca jest jedną z chorób cywilizacyjnych, która ma wpływ na liczbę
amputacji kończyn dolnych. Do rozwoju zespołu stopy cukrzycowej dochodzi
na skutek przewlekłych objawów tego schorzenia.
Prawidłowy proces gojenia się rany trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni i
jest zależny od jej umiejscowienia, rozległości oraz przyczyn wystąpienia. Jeśli
rana jednak nie goi się prawidłowo, co może wynikać m.in. z pojawienia się
wielu innych stanów chorobowych, staje się wielkim dyskomfortem i znacząco
obniża jakość życia.
Podczas leczenia trudno gojących się ran i owrzodzeń w tkankach otaczających
ranę dochodzi do hipoksji, czyli niedoboru tlenu, który może prowadzić do
niedotlenienia organizmu. Hipoksja spowodowana jest upośledzeniem
mikrokrążenia i wynikającym z tego niedostatecznym zaopatrzeniem tkanek w
tlen. Niedokrwienie, obrzęki, martwica czy nawet niedowłady to konsekwencje
nie gojenia się ran, wskutek ich niedotlenienia.
Charakterystyczną oznaką rany przewlekłej jest niedotlenienie tkanki
chorobowej, powodujące rozwój bakterii. Tlenoterapia hiperbaryczna
bezpośrednio hamuje rozwój bakterii beztlenowych, a także pobudza
właściwości bakteriobójcze białych krwinek w walce z bakteriami tlenowymi,
co sprzyja leczeniu zakażeń.
Tlenoterapia hiperbaryczna zwiększa ciśnienie parcjalne tlenu w tkankach, ale
też wzmacnia działanie antybiotykoterapii. Głównym celem leczenia tlenem jest
zwiększenie dopływu tlenu do ran, które wykazują nieprawidłową reakcję na
inne sposoby leczenia. Dodatkowo tlenoterapia przyspiesza regenerację
nabłonka, wydalanie toksyn oraz poprawia metabolizm całego ciała. Ogranicza
także powikłania występujące po zabiegach chirurgicznych.
Efekty systematycznie prowadzonego leczenia w komorze hiperbarycznej w
przypadku trudno gojących się ran:
zwiększenie dopływu tlenu do tkanek objętych procesem chorobowym,
zmniejszenie obrzęku,
zahamowanie namnażania się bakterii beztlenowych,
poprawa ukrwienia,
regeneracja nabłonka oraz zwiększenie produkcji kolagenu,
zwiększenie aktywności komórek kościotwórczych,
działanie bakteriobójcze,
działanie przeciwzapalne,
wzmocnienie układu immunologicznego,
zwiększenie produkcji komórek macierzystych i erytrocytów,
aktywacja tworzenia się włosowatych naczyń krwionośnych.
W przypadku występowania trudno gojących się ran dąży się do zwiększenia
gradientu prężności tlenu między zdrową tkanką a tkanką objętą procesem
chorobowym. W wyniku tego dochodzi do aktywizacji procesów naprawczych
w ranie, zaburzonych z powodu ograniczenia dostępności tlenu, co z kolei
prowadzi do szybszego oczyszczania się i gojenia ran. Tlenoterapia ogranicza
infekcje w ranach poprzez działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne, a w
zdecydowanej większości przypadków ogranicza ilość amputacji.
Tlenoterapia a leczenie stopy cukrzycowej
Badania dowodzą, że tlenoterapia hiperbaryczna jako element kompleksowej
terapii zespołu stopy cukrzycowej pozwala na znaczną poprawę i ograniczenie
postępowania zgorzeli, a nawet na całkowite jej wyeliminowanie. Terapia w
komorze hiperbarycznej dotlenia, a więc pozwala krwi na dostarczenie większej
ilości tlenu, który jest pożywieniem dla komórek. W ten sposób następuje
regeneracja uszkodzonych tkanek, eliminacja bakterii beztlenowych i redukcja
ryzyka wystąpienia infekcji. Wszystko to pozwala na szybsze zagojenie się ran.
Najnowsze badania naukowców z Dallas i Bostonu dowiodły, że regularne
korzystanie z tlenoterapii hiperbarycznej przez pacjentów z cukrzycą redukuje
ryzyko amputacji stopy aż o 33%. Dotyczy to również pacjentów, którzy z
owrzodzeniem kończyny dolnej borykali się na długo przed przystąpieniem do
terapii.
Badanie przeprowadzone w Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach
Śląskich dowodzi o skuteczności tlenoterapii hiperbarycznej w leczeniu trudno
gojących się ran. Grupę badaną stanowiły 103 kobiety i 298 mężczyzn w wieku
od 10 miesięcy do 86 lat, u których wykonano 5172 zabiegi tlenotetapii
hiperbarycznej. Leczeniu w komorze hiperbarycznej poddano m.in. chorych z
różnego rodzaju oparzeniami, odmrożeniami, owrzodzeniami troficznymi,
ropowicą skóry i tkanki podskórnej, stopą cukrzycową oraz pourazowymi
martwicami tkanek.
Z przeprowadzonych badań wynika:
skrócenie czasu oczyszczania rany i hospitalizacji u pacjentów z
oparzeniami i owrzodzeniami troficznymi,
redukcja ryzyka wystąpienia ostrej niewydolności oddechowej w
oparzeniach dróg oddechowych,
zmniejszenie ilości reoperacji w przypadku pacjentów z
owrzodzeniami troficznymi,
zdecydowane ograniczenie zakresu amputacji u chorych z występującą
stopą cukrzycową,
redukcja objawów infekcji w stopie cukrzycowej oraz innych
infekcjach tkanek miękkich (zespół zmiażdżenia, zgorzel gazowa).
Wyniki badania wykazują dużą skuteczność tlenoterapii hiperbarycznej jako
terapii medycznej wspomagającej antybiotykoterapię we wszystkich chorobach
wywołanych infekcją, czy też ostrym i przewlekłym niedotlenieniem tkanek.
Kolejnym dowodem potwierdzającym, skuteczność tlenoterapii hiperbarycznej
jest jest studium przypadku dotyczące mężczyzny w podeszłym wieku z
cukrzycą i raną na lewym paluchu, która doprowadziła do amputacji pierwszego
i drugiego lewego palca u nogi. Amputacja była spowodowana głębokim
uszkodzeniem, ponieważ nie mogła zostać wyleczona za pomocą tradycyjnego
leczenia. Po zakończeniu leczenia i usunięciu infekcji bakteryjnej w
uszkodzonej tkance pacjenta poddano leczeniem opartym na hydrożelu (0,9%
roztwór soli) i hiperbarycznej terapii tlenowej. Po 60 sesjach terapii
zaobserwowano prawie całkowite zamknięcie rany. Podczas leczenia nie
zgłoszono żadnych dolegliwości ani infekcji. Po siedmiu miesiącach leczenia
zaobserwowano prawie całkowite wyleczenie.
Normobaria realizuje wszystkie pozytywne działania Hiperbarycznej Terapii
Tlenowej (HBOT) w dodatku powiększając ich efektywność dzięki
dwutlenkowi węgla i wodorowi, jednocześnie eliminując wszystkie jej
zagrożenia i ryzyka jak i wszelkie jej niedogodności.